Czym jest pojazd uprzywilejowany i jakie są jego przywileje
Zgodnie z przepisami ruchu drogowego pojazdami uprzywilejowanymi są te, wykorzyastywane w oddziałach ratownictwa życia, zdrowia albo ludzkiego mienia. Do grona pojazdów uprzywilejowanych należą także pojazdy, których używają organy bezpieczeństwa i porządku publicznego. To sprawia, że pojazdami uprzywilejowanymi są na przykład karetki pogotowia ratunkowego, pojazdy policji, straży pożarnej czy straży miejskiej. Każdy pojazd uprzywilejowany podczas akcji musi oznajmić swoje uczestnictwo na jezdni, tak by inni kierowcy mieli szansę na nie właściwie reagować.
Pojazdy uprzywilejowane mają prawa, ale te mogą wykorzystać w ustalonych przypadkach. W zwyczajnych sytuacjach drogowych są zobowiązane do stosowania się do zasad i przepisów, podobnie jak inni kierowcy. Wyłącznie w sytuacjach, kiedy pojazd uprzywilejowany został wezwany, by utrzymać bezpieczeństwo albo bierze udział w akcji ratowania zdrowia, mienia, życia ludzkiego czy jest elementem przejeżdżającej kolumny pojazdów uprzywilejowanych może użyć swoich przywilejów. Owym przywilejem jest możliwość pominięcia zasad ruchu czy poziomych i pionowych znaków drogowych. Kierowcy pojazdów uprzywilejowanych mogą jechać pod prąd i stawać w przestrzeniach zabronionych.
Wymogiem jest sygnalizowanie uczestnictwa w ruchu sygnałem świetlnym oraz dźwiękowym, przy włączonych światłach drogowych czy światłach mijania. Sygnał dźwiękowy nie jest wymagany w trakcie postoju pojazdu, jednak niezależnie od sytuacji potrzebne jest zachowanie wyjątkowej ostrożności. Kierowca pojazdu uprzywilejowanego ma obowiązek w zupełności słuchać sygnałów upoważnionej osoby do kontroli ruchu drogowego niezależnie od sytuacji.
Jak postępować w obecności pojazdów uprzywilejowanych?
Każdy uczestnik ruchu drogowego: kierowcy, motocykliści i piesi muszą pilnować wyjątkowego zachowania podczas przejazdu pojazdu uprzywilejowanego. Każda z tych osób w obecności pojazdu uprzywilejowanego musi zjechać z drogi, torując szybką oraz bezpieczną drogę przejazdu. W takiej sytuacji dopuszczalny jest przejazd na pas zieleni, pobocze albo zatrzymanie pojazdu na przystanlu autobusowym lub zatoce. Przeważnie kierowcy zjeżdżają do najbliższej krawędzi jezdni. Czasem nie należy stawać, by nie ograniczać ani nie powodować gwałtownego hamowania pojazdu uprzywilejowanego. Zarówno kierowcy, motocykliści jak i pojazdy uprzywilejowane muszą niezwykle ostrożnie poruszać się na skrzyżowaniu, zwłaszcza że pojazd uprzywilejowany może się na nim znaleźć pomimo światła czerwonego. Co więcej piesi również mają za zadanie uznać pierwszeństwo karetki, radiowozu lub wozu strażackiego. Kategorycznie nieprzepisowe jest wbieganie na jezdnię, nawet mając zielone światło. Osoby, jakie już wstąpiły na pasy, muszą pośpiesznie z nich zejść. Powinno się pamiętać o tych obowiązkach, ponieważ ignorowanie ich grozi wysokim mandatem.
Czy można wyprzedzać pojazd uprzywilejowany?
Wyprzedzanie pojazdu uprzywilejowanego wywołuje sporo wątpliwości wśród kierowców. O wyprzedzaniu pogotowia ratunkowego, radiowozu, wozu strażackiego lub innego pojazdu uprzywilejowanego nie ma mowy, gdy biorą udział w ratowniczej akcji lub połączonej z utrzymaniem bezpieczeństwa. Wówczas zobowiązaniem każdego uczestnika ruchu drogowego jest ustąpienie pierwszeństwa. Jak postępować, gdy pojazd uprzywilejowany znajdzie się na drodze, jednak nie będzie wykazywał swojego pośpiechu?
W obszarze mieszkalnym bez względu na położenie zakazane jest wyprzedzanie pojazdu uprzywilejowanego. Bez znaczenia, czy pojazd ma włączone sygnały dźwiękowe i świetlne czy też nie, wyprzedzenie pojazdu uprzywilejowanego w obszarze mieszkalnym grozi mandatem i punktami karnymi. Tylko poza obszarem zamieszkałym można wyprzedzić pojazdy uprzywilejowane, o ile nie uczestniczą w akcji. Podczas manewru wyprzedzania powinno się utrzymać szczególną ostrożność. Warto pamiętać, że pojazd uprzywilejowany może stać się potrzebny wszędzie, a gdy tak się stanie i tak należy zapewnić mu pierwszeństwo. W obecności pojazdu uprzywilejowanego za każdym razem trzeba troszczyć się o wspólną bezpieczną jazdę.
Kolizja z pojazdem uprzywilejowanym, kto ponosi odpowiedzialność?
Choć każdy pojazd uprzywilejowany posiada swoje dodatkowe prawa, a kierowcy muszą udzielić im pierwszeństwa, zawsze może dojść do kolizji z pojazdem uprzywilejowanym. Kolizja z pojazdem uprzywilejowanym nie zaważa na tym, że to drugi kierowca automatycznie ponosi odpowiedzialność za wywołanie wypadku. Taką sytuację ocenia się odrębnie, by powiedzieć, która ze stron nie zachowała właściwiej ostrożności oraz wywołała kolizję. Kierowca pojazdu uprzywilejowanego również może być uznany za sprawcę oraz pociągnięty do odpowiedzialności, jeżeli nie dostosował się do zasad. Sprawdzane są takie warunki, jak właściwa sygnalizacja świetlna i dźwiękowa pojazdu uprzywilejowanego, zdolność drugiego kierowcy do zauważenia pojazdu uprzywilejowanego oraz odpowiedniej reakcji. Wpływ ma także ogólny przebieg sytuacji w ruchu drogowym, a nawet warunki pogodowe.
