Jakie pojazdy zaliczamy jako pojazd uprzywilejowany i jakie są jego prawa
Jak wynika z przepisów ruchu drogowego pojazdami uprzywilejowanymi są pojazdy, używane w oddziałach ratownictwa życia, zdrowia oraz mienia ludzkiego. Do grona pojazdów uprzywilejowanych należą także pojazdy, które stosują służby bezpieczeństwa oraz porządku publicznego. Zgodnie z tym pojazdami uprzywilejowanymi są np. karetki , samochowy policji, straży pożarnej czy straży miejskiej. Pojazd uprzywilejowany w czasie akcji musi zasygnalizować swoją obecność w ruchu drogowym, tak aby inni uczestnicy ruchu mieli szansę na nie odpowiednio reagować.
Pojazdy uprzywilejowane posiadają swoje przywileje, jakie mogą wykorzystać jedynie w uzgodnionych sytuacjach. W normalnych sytuacjach drogowych są zobowiązane do stosowania się do przepisów i zasad, tak jak inni kierowcy. Wyłącznie w sytuacjach, gdy pojazd uprzywilejowany musi utrzymać bezpieczeństwo albo bierze udział w akcji ratowania zdrowia, życia mienia ludzkiego lub jest elementem kolumny pojazdów uprzywilejowanych ma prawo stosować się swoich praw. Owym przywilejem jest możliwość zignorowania przepisów ruchu czy pionowych i poziomych znaków drogowych. Kierowcy pojazdów uprzywilejowanych mogą jechać pod prąd oraz stawać w przestrzeniach niedozwolonych.
Wymogiem jest ogłoszenie uczestnictwa w ruchu sygnałem dźwiękowym oraz świetlnym, przy zapalonych światłach mijania czy światłach drogowych. Sygnał dźwiękowy nie jest konieczny w czasie postoju pojazdu, jednak zawsze niezbędne jest utrzymanie niezwykłej ostrożności. Kierowca pojazdu uprzywilejowanego ma za zadanie całkowicie słuchać sygnałów upoważnionej osoby do kierownictwa ruchu drogowego niezależnie od sytuacji.
Jak postępować w sytuacji z udziałem pojazdów uprzywilejowanych?
Każdy uczestnik ruchu drogowego: motocykliści, kierowcy lub piesi muszą pilnować wyjątkowego zachowania wobec pojazdu uprzywilejowanego. Każda z tych osób w obecności pojazdu uprzywilejowanego musi usunąć się z drogi, torując pośpieszną oraz bezpieczną drogę przejazdu. W takim przypadku dozwolony jest zjazd na pobocze lub pas zieleni albo zatrzymanie pojazdu na zatoce albo przystanku autobusowym. Zwykle kierowcy zbliżają się do najbliższej krawędzi jezdni. W niektórych przypadkach nie wolno stawać, aby nie spowalniać ani nie powodować niespodziewanego hamowania pojazdu uprzywilejowanego. Zarówno motocykliści, kierowcy jak i pojazdy uprzywilejowane muszą wyjątkowo ostrożnie poruszać się na skrzyżowaniu, ze względu na to, że pojazd uprzywilejowany ma prawo się na nim znaleźć pomimo światła czerwonego. Dodatkowo piesi także mają obowiązek uznać pierwszeństwo karetki, radiowozu lub wozu strażackiego. Kategorycznie nieprzepisowe jest wchodzenie na jezdnię, także przy zielonym świetle. Osoby, które już weszły na pasy, muszą prędko z nich zejść. Lepiej nie zapominać o tych regułach, ponieważ ignorowanie ich grozi wysokim mandatem.
Czy mogę wyprzedzać pojazd uprzywilejowany?
Wyprzedzanie pojazdu uprzywilejowanego wywołuje sporo wątpliwości pośród kierowców. O wyprzedzaniu karetki pogotowia ratunkowego, radiowozu, wozu strażackiego albo innego pojazdu uprzywilejowanego nie myślimy, gdy uczestniczą w ratowniczej akcji lub związanej z przywróceniem bezpieczeństwa. Wówczas zobowiązaniem wszystkich uczestników ruchu drogowego jest oddanie pierwszeństwa. Jak postępować, gdy pojazd uprzywilejowany będzie obecny w ruchu drogowym, ale nie będzie sygnalizował swojego pośpiechu?
W obszarze zabudowanym bez względu na położenie kierowcom nie wolno wyprzedzać pojazdu uprzywilejowanego. Nieważne, czy pojazd wydaje sygnały dźwiękowe i świetlne czy też nie, wyprzedzenie pojazdu uprzywilejowanego w obszarze zabudowanym grozi mandatem i punktami karnymi. Tylko poza terenem zabudowanym wolno wyprzedzić pojazdy uprzywilejowane, o ile nie uczestniczą w akcji. Podczas manewru wyprzedzania powinno się utrzymać niezwykłą ostrożność. Warto pamiętać, że pojazd uprzywilejowany może okazać się potrzebny zawsze, a gdy tak będzie i tak należy mu się bezpieczny przejazd. W pobliżu pojazdu uprzywilejowanego zawsze trzeba dbać o bezpieczną jazdę wszystkich.
Kolizja z pojazdem uprzywilejowanym, czyja odpowiedzialność?
Choć każdy pojazd uprzywilejowany posiada swoje przywileje, a kierowcy muszą ustępować pierwszeństwa, zawsze może dojść do kolizji z udziałem pojazdu uprzywilejowanego. Zderzenie z pojazdem uprzywilejowanym nie zaważa na tym, że to inny kierowca od razu ponosi odpowiedzialność za wywołanie wypadku. Taką sytuację zawsze ocenia się osobno, aby stwierdzić, jaka ze stron nie utrzymała odpowiedniej ostrożności oraz wywołała kolizję. Kierowca pojazdu uprzywilejowanego także może zostać uznany winnym oraz pociągnięty do odpowiedzialności, jeśli nie dostosował się do zasad. Sprawdzane są takie aspekty, jak odpowiednia sygnalizacja dźwiękowa i świetlna pojazdu uprzywilejowanego, zdolność drugiego kierowcy do dostrzeżenia pojazdu uprzywilejowanego oraz właściwej reakcji. Wpływ ma także ogólny przebieg sytuacji , a nawet warunki pogodowe.
