Który pojazd to pojazd uprzywilejowany i jakie posiada przywileje
Jak wynika z przepisów drogowego ruchu pojazdami uprzywilejowanymi są te, używane w jednostkach ratownictwa zdrowia, życia oraz ludzkiego mienia. Do grupy pojazdów uprzywilejowanych należą też pojazdy, które wykorzystują oddziały bezpieczeństwa i porządku publicznego. Według tego pojazdami uprzywilejowanymi są np. karetki pogotowia, samochowy policji, straży pożarnej czy straży miejskiej. Pojazd uprzywilejowany w ciągu akcji ma obowiązek zakomunikować swój pobyt na jezdni, tak aby pozostali kierowcy mieli szansę na nie odpowiednio reagować.
Pojazdy uprzywilejowane mają swoje prawa, jakie mogą zastosować jedynie w ustalonych przypadkach. W normalnych sytuacjach drogowych są zobowiązane do przestrzegania przepisów i zasad, tak jak pozostali kierowcy. Tylko , gdy pojazd uprzywilejowany został wezwany, by przywrócić bezpieczeństwo albo uczestniczy akcji ratowania mienia, życia zdrowia ludzkiego albo jest elementem kolumny pojazdów uprzywilejowanych ma prawo skorzystać ze swoich przywilejów. Owym prawem jest możliwość zignorowania zasad ruchu oraz poziomych i pionowych znaków drogowych. Kierowcy pojazdów uprzywilejowanych mogą pominąć sygnalizację świetlną, kierować się pod prąd i stawać w przestrzeniach niedozwolonych.
Wymogiem jest zakomunikowanie obecności sygnałem dźwiękowym oraz świetlnym, przy włączonych światłach drogowych czy światłach mijania. Dźwięk nie jest wymagany w trakcie postoju pojazdu, jednak bez względu na sytuację potrzebne jest zachowanie niezwykłej ostrożności. Kierowca pojazdu uprzywilejowanego musi całkowicie słuchać sygnałów osoby upoważnionej do kierowania i kontroli ruchu drogowego bez względu na sytuację.
Jak postępować w obecności pojazdów uprzywilejowanych?
Każdy uczestnik ruchu drogowego: kierowcy, motocykliści lub piesi muszą pilnować wyjątkowego zachowania wobec pojazdu uprzywilejowanego. Każda z tych osób w obecności pojazdu uprzywilejowanego ma za zadanie zjechać z drogi, gwarantując prędką oraz bezpieczną drogę przejazdu. W takim przypadku dopuszczalny jest przejazd na pas zieleni, pobocze czy zatrzymanie pojazdu na zatoce albo przystanku autobusowym. Z reguły kierowcy zjeżdżają do pobliskiej krawędzi jezdni. Bywają sytuacje, kiedy nie wolno stawać, aby nie spowalniać ani nie wywoływać nagłego zatrzymania pojazdu uprzywilejowanego. Tak samo kierowcy, motocykliści oraz pojazdy uprzywilejowane muszą wyjątkowo czujnie poruszać się na skrzyżowaniu, ze względu na to, że pojazd uprzywilejowany ma prawo się na nim znaleźć mimo światła czerwonego. Warto dodać, że piesi też mają za zadanie ustąpić pierwszeństwa dla radiowozu, karetki albo strażackiego wozu. Całkowicie nieprzepisowe jest wchodzenie na pasy, również przy zielonym świetle. Osoby, co już wstąpiły na pasy, muszą jak najszybciej z nich zejść. Powinno się pamiętać o tych obowiązkach, ponieważ ignorowanie ich grozi mandatem.
Czy wolno wyprzedzać pojazd uprzywilejowany?
Wyprzedzanie pojazdu uprzywilejowanego wywołuje wiele niepewności pośród kierowców. O wyprzedzaniu karetki, wozu strażackiego, radiowozu czy innego pojazdu uprzywilejowanego nie zastanawiamy się, gdy biorą udział w ratowniczej akcji albo połączonej z przywróceniem bezpieczeństwa. Wówczas obowiązkiem wszystkich uczestników ruchu drogowego jest oddanie pierwszeństwa. Jak zachować się, gdy pojazd uprzywilejowany będzie obecny na drodze, a nie będzie sygnalizował swojego pośpiechu?
W obszarze zamieszkałym niezależnie od położenia zakazane jest wyprzedzanie pojazdu uprzywilejowanego. Bez względu na to, czy pojazd wykorzystuje sygnały dźwiękowe i świetlne czy też nie, wyprzedzenie pojazdu uprzywilejowanego w obszarze zamieszkałym grozi mandatem i punktami karnymi. Wyłącznie poza terenem mieszkalnym wolno wyprzedzić pojazdy uprzywilejowane, pod warunkiem, że nie biorą udziału w żadnej akcji. W trakcie manewru wymijania powinno się zachować niezwykłą ostrożność. Warto mieć na uwadze, że pojazd uprzywilejowany może być potrzebny w każdej chwili, a gdy tak się stanie i tak należy mu się pierwszeństwo. W pobliżu pojazdu uprzywilejowanego zawsze trzeba troszczyć się o bezpieczną jazdę wszystkich.
Kolizja z pojazdem uprzywilejowanym, po której stronie leży odpowiedzialność?
Chociaż każdy pojazd uprzywilejowany posiada swoje prawa, a uczestnicy ruchu drogowego muszą udzielić im pierwszeństwa, zawsze może dojść do kolizji z udziałem pojazdu uprzywilejowanego. Zderzenie z pojazdem uprzywilejowanym nie zakłada z góry, że to drugi kierowca od razu ponosi odpowiedzialność za wywołanie wypadku. Każdą sprawę zawsze ocenia się odrębnie, aby powiedzieć, jaka ze stron nie zachowała wymaganej ostrożności oraz wywołała zderzenie. Kierowca pojazdu uprzywilejowanego też może zostać uznany za sprawcę oraz pociągnięty do odpowiedzialności, jeżeli nie zachował koniecznych wytycznych. Oceniane są takie aspekty, jak sygnalizacja dźwiękowa i świetlna pojazdu uprzywilejowanego, zdolność drugiego kierowcy do dostrzeżenia pojazdu uprzywilejowanego oraz właściwej reakcji. Wpływ ma też ogólna sytuacja , a nawet warunki pogodowe.
